Waarom geven we cijfers op school? Ik vroeg het me af toen ik een moeder sprak met een kindje in een speciale HB klas. Zij vertelde me dat haar dochter een toets had gemaakt met 40 opgaven en daarbij 4 fouten gemaakt had. Haar dochter kreeg een 6 hiervoor. Moeder had gevraagd aan de leerkracht of dit niet een zware aftrek was per fout, waarop de leerkracht antwoordde: ‘ja, maar we moeten ook niet hebben dat alle kinderen denken dat ze straks vwo advies krijgen’ ‘en de ouders ook niet, dus we rekenen erg streng om die verwachting bij te sturen’. Mmm, dacht ik. Dus deze juf gaf cijfers aan haar leerlingen om hun verwachtingen en die van hun ouders bij te stellen. En dus niet om te kijken of een leerling de leerstof voldoende beheerst om verder te kunnen.
Is dit namelijk niet de reden dat cijfers ooit in het leven geroepen zijn? Je geeft les en wilt toetsen of de kinderen de leerstof begrepen hebben. Als dit zo is, dan kan je door met de volgende stap, is dit niet zo, dan is er herhaling en oefening nodig. Cijfers gaven aan wat er nodig was, doorgaan in de leerstof of stap op de plaats en meer uitleg en oefening aanbieden.
Bijzonder hoe er in die HB klas gekeken wordt naar het nut van cijfers. Ik vraag me af waarom de verwachting van leerlingen en ouders bijgesteld moeten worden. Deze klas houdt een ondergrens van 130 aan wat betreft gemeten IQ. Het gemiddelde IQ van VWO leerlingen is 115. Klopt de verwachting van deze ouders en leerlingen dan niet? Natuurlijk zijn er legio redenen waarom kinderen met een IQ van 130 of hoger niet tot presteren komen. Natuurlijk moet dat onderzocht en begeleid worden. Maar zware aftrek geven voor iedere fout die je maakt, zorgt dat juist niet voor spanning? En zou dit juist niet kunnen bijdragen tot het ontstaan van faalangst?
NYET – is een term die ik onlangs hoorde in een filmpje van Carol Dweck, bekend van haar mindset theorie. NYET staat voor not yet. Het is de vervanging voor een cijfer die je krijgt wanneer je de stof nog-niet voldoende beheerst om door te kunnen. Nog-niet. Wat doet dit met je als je dit hoort? Je bent er bijna, maar nog-niet… Dus ik ga nog even door met oefenen om de volgende keer een beter cijfer te krijgen. Het motiveert me om door te zetten. Een mooie term. Wat mij betreft gaan we deze term in Nederland ook toepassen!
Onderstaande link leidt naar het filmpje van Carol Dweck.
Steef